Cách cho tôm ăn nào hiệu quả và tiết kiệm?

Trong ngành nuôi tôm hiện đại, việc quản lý thức ăn đóng vai trò then chốt quyết định đến năng suất, chi phí và sức khỏe đàn tôm. Không chỉ là câu chuyện “cho tôm ăn no”, phương pháp cho ăn còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng môi trường ao, tỷ lệ sống và hiệu quả kinh tế. Vậy hiện nay bà con đang áp dụng những cách cho tôm ăn nào? Cách nào tối ưu nhất về mặt chi phí và hiệu quả?

Vì sao cần chú trọng cách cho tôm ăn?

Thức ăn chiếm hơn 50% chi phí nuôi

Theo Tạp chí Thủy sản Việt Nam, thức ăn tôm thường chiếm từ 50 – 60% tổng chi phí nuôi. Việc cho ăn không đúng cách sẽ dẫn đến:

• Hao phí thức ăn, tăng chi phí.
• Gây ô nhiễm đáy ao, phát sinh khí độc NH₃, H₂S.
• Làm giảm tỷ lệ sống của tôm, gia tăng bệnh tật.
• Tăng chỉ số FCR (hệ số chuyển đổi thức ăn) và giảm năng suất.

>>> Xem thêm: 3 nhóm thức ăn cho tôm và yếu tố cần thiết để tôm hấp thu tốt

Môi trường và sức khỏe tôm phụ thuộc nhiều vào cách cho ăn

Nếu tôm ăn dư, phần còn lại sẽ chìm xuống đáy, gây tích tụ hữu cơ. Từ đó:

• Vi sinh vật yếm khí phát triển mạnh.
• Suy giảm oxy đáy, gây ảnh hưởng đến gan tụy, đường ruột tôm.
• Dễ phát sinh Vibrio, ký sinh trùng, các bệnh đường ruột.

Do đó, áp dụng cách cho tôm ăn phù hợp, đúng lượng, đúng thời điểm, đúng vị trí là yếu tố sống còn trong quá trình nuôi tôm.

>>> Xem thêm: Bệnh EHP trên tôm là gì? Cách phòng và kiểm soát hiệu quả từ A-Z

Các cách cho tôm ăn phổ biến hiện nay

Cho tôm ăn bằng tay (thủ công)

Đây là phương pháp truyền thống, phổ biến ở các hộ nuôi nhỏ lẻ hoặc người mới vào nghề.

Ưu điểm:

• Không tốn chi phí đầu tư máy móc.
• Người nuôi có thể trực tiếp quan sát phản ứng ăn của tôm.
• Linh hoạt điều chỉnh lượng ăn theo kinh nghiệm.

Nhược điểm:

• Mất nhiều thời gian, công sức.
• Dễ xảy ra tình trạng cho ăn dư hoặc thiếu nếu không có kỹ năng quan sát tốt.
• Khó áp dụng cho mô hình nuôi thâm canh hoặc diện tích lớn.

Thời điểm áp dụng: Giai đoạn đầu khi tôm còn nhỏ, ao diện tích nhỏ, mật độ thấp.

>>> Xem thêm: Soda Dense Solvay có công dụng gì? Mua ở đâu chất lượng?

Sử dụng máy cho tôm ăn tự động

Máy cho ăn tự động được cài đặt hẹn giờ và định lượng thức ăn mỗi lần rải.

Ưu điểm:

• Tiết kiệm nhân công đáng kể.
• Rải đều thức ăn, tránh tình trạng dồn cục.
• Tăng hiệu quả sử dụng thức ăn, ổn định lượng ăn trong ngày.

Nhược điểm:

• Chi phí đầu tư ban đầu cao.
• Cần người điều chỉnh phù hợp theo từng giai đoạn nuôi.
• Nếu không kiểm tra kỹ, dễ dẫn đến thừa hoặc thiếu thức ăn.

Thời điểm áp dụng: Giai đoạn tôm > 25 ngày tuổi, ao nuôi diện tích vừa đến lớn.

Cho ăn bằng máy cảm biến âm thanh

Công nghệ hiện đại nhất hiện nay, sử dụng cảm biến để nhận diện âm thanh bắt mồi của tôm và tự động rải thức ăn khi tôm đến cử ăn.

Ưu điểm:

• Cho ăn chính xác theo nhu cầu thực tế của tôm.
• Hạn chế dư thừa, giảm FCR rõ rệt.
• Giảm áp lực môi trường, tăng tỷ lệ sống.

Nhược điểm:

• Giá thành máy cao.
• Yêu cầu kỹ thuật cao để lắp đặt, vận hành và điều chỉnh.

Thời điểm áp dụng: Mô hình nuôi công nghiệp, thâm canh công nghệ cao.

>>> Xem thêm: Chuyện thật tại ao nuôi – Giảm mạnh Vibrio nhờ dùng Aqualisan từ đầu vụ

Kết hợp cắt mồi, giảm mồi

Cắt mồi: Tạm ngưng cho ăn trong các thời điểm tôm yếu, trời nắng nóng, hoặc khi trộn thuốc.

Giảm mồi: Giảm lượng thức ăn mỗi cữ 30 – 50%, nhưng vẫn giữ số lần ăn trong ngày.

Ưu điểm:

• Giảm chi phí thức ăn trong những thời điểm tôm tiêu hóa kém.
• Tránh dư thừa gây ô nhiễm nước.
• Hỗ trợ trong giai đoạn điều trị bệnh.

Nhược điểm:

• Cần theo dõi chặt chẽ hoạt động của tôm để điều chỉnh đúng thời điểm.

>>> Xem thêm: Khi nào cần thay nước ao tôm? Cách thay đúng kỹ thuật

Trộn phụ gia vào thức ăn

Ví dụ phổ biến là trộn muối khoáng, vitamin C, men vi sinh hoặc thảo dược:

Lợi ích:

• Tăng sức đề kháng, ổn định đường ruột.
• Giúp tôm tiêu hóa tốt, hấp thu dưỡng chất tối ưu.
• Giảm rủi ro mắc các bệnh như EHP, phân trắng, gan tụy.

Cách làm phổ biến:

• Hòa phụ gia vào nước, phun đều lên thức ăn.
• Để khô 15 – 30 phút rồi mới cho ăn.
• Nên trộn 1 – 2 lần/ngày vào buổi sáng và chiều.

>>> Xem thêm: Tôm nổi đầu vào sáng sớm – Dấu hiệu cảnh báo và cách xử lý

Gợi ý cách cho tôm ăn hiệu quả theo từng giai đoạn

Dưới đây là bảng tham khảo liều lượng cho tôm thẻ ăn đúng cách theo từng giai đoạn phát triển:

Giai đoạn	Số lần cho ăn/ngày	Lượng thức ăn  (% trọng lượng cơ thể)	Lưu ý đặc biệt
1 – 15 ngày tuổi	4 – 5 lần	5 – 7%	Dùng thức ăn mịn, rải nhẹ nhàng
16 – 30 ngày tuổi	4 lần	4 – 5%	Có thể bắt đầu dùng máy rải
31 – 60 ngày tuổi	3 – 4 lần	3 – 4%	Kết hợp theo dõi vó ăn, cắt mồi nếu trời nóng
61 ngày trở đi	3 lần	2 – 3%	Ưu tiên rải vào sáng và chiều mát

Cách kiểm soát hiệu quả việc cho ăn

Để kiểm soát việc cho tôm ăn một cách hiệu quả nhất, bà con cần chú ý những điều sau: 

• Dùng vó ăn (3 – 5 vó/ao): Kiểm tra lượng thức ăn sau 2 giờ để biết tôm có ăn hết không.
• Quan sát phân tôm: Nếu phân rời rạc hoặc trắng thì tôm tiêu hóa kém.
• Quan sát màu nước ao: Nếu nước đục, có bọt thì có thể do thức ăn dư.
• Kiểm tra ruột tôm định kỳ: Giúp phát hiện sớm các vấn đề tiêu hóa.

>>> Xem thêm: Bí quyết phòng tránh thiếu hụt vitamin C tạt trong nuôi tôm

Kết luận

Việc chọn cách cho tôm ăn phù hợp không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, mà còn góp phần nâng cao năng suất, bảo vệ môi trường ao nuôi và tăng tỷ lệ sống của tôm. Mỗi mô hình sẽ phù hợp với các cách cho ăn khác nhau, quan trọng là bà con cần hiểu rõ tình trạng ao và đặc điểm của đàn tôm để đưa ra lựa chọn phù hợp. 

Nếu bà con đang hướng tới nuôi công nghệ cao và cần sử dụng thức ăn cho tôm chất lượng, thì tìm ngay Khai Nhật. Là đơn vị uy tín, lâu năm trong lĩnh vực phân phối thức ăn thủy sản và chất xử lý nước, chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bà con nhanh nhất qua Hotline 0965.025.702 

>>> Xem thêm sản phẩm: